Reactie op visiebrief Cultuur in een open samenleving
17-04-2018
Datum: 17 april 2018
Betreft: reactie Raad van twaalf op Cultuur in een open samenleving
Geachte mevrouw van Engelshoven,
De Raad van twaalf, waarin veertien provinciale instellingen voor kunst en cultuur hun expertise bundelen, heeft met belangstelling kennis genomen van de visiebrief Cultuur in een open samenleving die u op 12 maart jl. publiceerde.
Wij verheugen ons over een cultuurbeleid waarin de waarde van cultuur vanzelfsprekend is en de intrinsieke waarde van cultuur voorop staat.
Tegelijkertijd realiseren wij ons dat intrinsieke waarde en maatschappelijke waarde elkaar niet uitsluiten, maar in elkaars verlengde liggen. Cultuur is van maatschappelijke betekenis juist vanwege haar intrinsieke waarde.
De aandacht in uw brief voor cultuureducatie spreekt ons zeer aan. Met u zijn wij van mening dat kunst en cultuur thuishoren in het curriculum van het primair en voortgezet onderwijs. Wij delen de opvatting van SCP-directeur Kim Putters dat cultuur de kern is voor de ontwikkeling van jonge mensen. In dat licht waarderen wij de aankondiging dat het kabinet middelen reserveert om de positieve ontwikkeling mogelijk gemaakt door het programma Cultuureducatie Met Kwaliteit ook na 2020 te kunnen continueren en andere overheden oproept datzelfde te doen. We verheugen ons over de extra middelen voor muziekonderwijs en om leerlingen in het basisonderwijs in staat te stellen musea en historische plaatsen te bezoeken.
We vragen ons wel af hoe een apart, via de cultuurbegroting gefinancierd, programma voor cultuureducatie zich verhoudt tot de vanzelfsprekende plaats die u kunst en cultuur toebedeelt in het brede en integrale curriculum waaraan op dit ogenblik gewerkt wordt. Wij constateren daarnaast dat, niettegenstaande de aangekondigde extra inzet op film en jeugdtheater, het muziekonderwijs in toenemende mate een uitzonderingspositie krijgt. Cultuur is meerstemmig. In het cultuuronderwijs verdienen naast muziek ook dans, theater, erfgoed, media, beeldend en literair een plek. Wij gaan dan ook graag in gesprek over een meer integrale aanpak voor de beleidsperiode na 2020.
Ook over cultuurparticipatie praten wij graag met u. In uw brief missen wij aandacht voor en visie op cultuurbeoefening in de vrije tijd. Centra voor de kunsten en muziekscholen zijn belangrijke voorzieningen die het mogelijk maken dat kinderen, jongeren en volwassenen voor een redelijke prijs en binnen een redelijke afstand hun talenten kunnen ontwikkelen. In die infrastructuur zijn de afgelopen jaren grote gaten gevallen. Wij realiseren ons: er valt veel voor te zeggen dat dit primair de verantwoordelijkheid van de lokale overheden is. Het neemt niet weg dat een overstijgende visie met oog voor de huidige situatie een erkenning zou betekenen van de urgentie en de noodzaak tot beleid. U kunt zo stimuleren dat dit op de agenda blijft van alle overheidslagen.
Ten slotte: zo’n visie verwachten wij ook van u op de toekomst van het landelijke bestel. De Raad voor Cultuur is in zijn advies Cultuur voor stad, land en regio duidelijk geweest: in zijn huidige vorm heeft het bestel zichzelf overleefd. In uw brief geeft u aan de wens van stedelijke regio’s om zich meer met cultuur te profileren te willen honoreren. Werkend in die regio’s zien wij de urgentie daarvan en van de noodzaak om ter zake samenwerkingsafspraken tussen de landelijke en regionale overheden te maken. We steunen uw oproep aan medebestuurders in provincies en gemeenten om extra in cultuur te investeren en zien uit naar de proeftuinen die u vanaf volgend jaar wilt inrichten. Wij hopen van harte dat die u zullen inspireren tot een daadwerkelijke vernieuwing van het bestel en denken graag met u mee om te komen tot een ontschotting van het cultuurbeleid, over de grenzen van beleidsterreinen, disciplines en overheidslagen heen.
Hoogachtend,
Margriet Gersie (voorzitter tot 1 juli 2018)
Chris van Koppen (voorzitter vanaf 1 juli 2018)
Akke Wiersma (secretaris)